Yanıkta ilk müdahale nasıl olmalıdır? Neler yapılmamalıdır? Yangın ve yangında oluşan panik hali, bireylerin davranışlarını negatif etkileyen birincil durum oluşturur. Bu durumda kişiler öncelikle sakinlikle aşağıdaki eylemleri yerine getirmelidir. Eğer ortamda bulunan kişiler sakinleşemiyorsa, ortamdaki en sakin bireyler bu duruma müdahale etmeli, yanlış uygulamaları önlemelidir.

Yanıkta ilk müdahale

Yanık hali, ilk müdahalenin en önemli olduğu durumdur. Yanlış müdahale ile yanığa maruz kalan kişinin tüm yaşamını etkileyecek olumsuz bir duruma neden olunabilir. Hastanın kaybedilmesinin dahi söz konusu olabileceği bir durum ya da yaşam boyu sürecek ve kişide ağır travma yaratacak bir görüntüyü engellemek, aslında son derece basit olabilir.
Yine de yanık, maruz kalanı ömür boyu etkileyen sekeller bırakarak iyileşebilir. İlk müdahale, oluşabilecek durumların en iyi şekilde bertaraf edilmesine yardımcı olur.
Yangın durumunda ne yapılmalı?

• Öncelikle yanığın kaynağı ne ise kişi ondan hızla uzaklaştırılmalıdır. Yangını söndürmeye çalışmak yerine, bireyi oradan uzaklaştırmak ve sonrasında alevi ya da yangına sebep olan durumu etkisizleştirmek gerekir.
• Hastanın hayati fonksiyonlarının kontrol altında olduğundan emin olunmalıdır. Hastanın yaşam fonksiyonlarının anlık olarak durması mümkündür. Kişinin bu durumda halen nefes alıyor olduğunu kontrol edin.
• Eğer karbon monoksit ve duman zehirlenmesi varsa hızlıca oksijen desteği sağlanmalıdır. Hastayı temiz havaya çıkarıp, ilk müdahale ekibinin gelmesini bekleyin.
• Yanık yarasının hızlıca yıkanması, soğutulması son derece önemlidir. Yanık dokuya müdahalede soğutma en önemli aşamayı oluşturur.
• Yanık şayet kimyasal bir ajandan dolayı geliştiyse uzun süre su altında tutularak ajanın daha fazla dokuya harabiyet vermesi engellenir.
• Kaynar su yanıklarında da yine suya tutularak dokunun soğutulması ve hızlıca kıyafetlerin çıkarılması gerekir. Yanık sonrası ilk 30 dakikada yapılan soğutma işlemi sayesinde lökositlerin bu bölgeye yapışması azaltılarak yaranın kanlanması artabilir bu sayede termal hasarda gelişen dermal iskeminin de önüne geçilmiş olur. Yani doku daha çabuk kanlanarak kendini onarabilir.
• Alev yanıklarında hastanın koşması engellenmelidir. Bu şekilde alevin daha fazla artmasına sebep olunacağından mümkünse hastanın hava ile teması kesilmelidir. Örneğin alev alıp yanan kimsenin battaniyeye sarılması gibi.
• Kimyasal madde yanıklarında ise kimyasal madde kuru ise fırçalanarak değilse ağrı azalana kadar suyla yıkanarak ciltten uzaklaştırılmalıdır.
• Yanık sonrası yanıklı bölgelere diş macunu, salça vs. sürülmemelidir. Bunlar hastaya fayda yerine daha da zarar verir.